Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
De Palestijn die op een video in een ziekenhuisbed ligt, is een acteur die op andere video’s te zien is terwijl hij niets mankeert.
Oordeel
Onwaar
Bron van bewering
De claim dat de video van de man in het ziekenhuisbed een acteur is, is sinds 25 oktober te vinden op X. Een van de verspreiders is Oli London, die er een reeks tweets aan wijdde (zoals deze en deze). Dezelfde influencer verspreidde een paar dagen geleden ook de valse bewering dat een video van twee rouwende vrouwen voor een ziekenhuis in werkelijkheid gewapende Hamasleden liet zien die zich vermomd hadden als burger.
Als bewijs verspreidden hij en andere Twitteraars video’s en foto’s van een man met dezelfde stijl baard, snor en bakkebaarden, die vloggend door Gaza Stad loopt, maar ook te zien is met een vuurwapen en een keffiyeh.
In Nederland werd het verhaal over de man in het ziekenhuisbed op Twitter onder meer verspreid door Joost Niemöller, Telegraafjournalist Mick van Wely en anderen.
Behalve op sociale media verscheen de bewering ook op de site van de Toronto Sun en op Israellycool. In een aantal gevallen krijgt de vermeende acteur ook een naam: Saleh Aljafarawi.
Waarom is dit onwaar?
De claim dat de man in het ziekenhuisbed een acteur is, is onjuist: het gaat om twee verschillende Palestijnse mannen. Dat blijkt uit een vergelijking van video’s van beide mannen, die online overvloedig te vinden zijn.
De man in het ziekenhuisbed is Mohammed Zandek (ook: Zendiq), die op 24 juli in vluchtelingenkamp Nur Shams bij Tulkarem (Westbank) bij een inval van Israëlische troepen een been kwijtraakte. Zendiq, die toen 16 was en een Israëlisch ID heeft, bracht daarna een maand door in een Israëlisch ziekenhuis, waar zijn been werd geamputeerd.
Zijn herstelperiode is onder meer gedocumenteerd in tientallen filmpjes op de TikTok-accounts van Esam Zandek en Hamode Zandek.
De tweede man is Saleh Aljafarawi, een 25-jarige zanger en vlogger uit Gaza. De beelden die van hem op Twitter verschenen als de vermeende ‘acteur’ in een ziekenhuisbed, zijn ontleend aan zijn Instagram-vlogs. Het beeld waarop hij een Kalashnikov omhoog houdt, komt uit een muziekvideo, gepost op Instagram op 4 juli 2023. Deze video stond eind 2022 al op Youtube.
Meer informatie over deze persoonsverwissling is te vinden in factchecks van de Indiase organisatie Alt News (in het Engels) en in een Arabischtalige factcheck van Misbar.
Conclusie
De man in het ziekenhuisbed is Saeed Zandek, een Palestijn die deze zomer een been verloor bij een inval van het Israëlische leger in een kamp op de Westbank en die in een Israëlisch ziekenhuis werd verpleegd. De man op de andere videobeelden is Saleh Aljafarawi, een vlogger en zanger die in Gaza woont. De claim dat de man in het ziekenhuis geen patiënt is maar een acteur, is onwaar.
