Zes keer eindigde de slotetappe van de Tour de France op de Champs-Élysées niet in een massasprint

Er zijn vier Tour de France-etappes op de Champs-Élysées geëindigd met géén massasprint.

Onwaar

Tijdens de Tour de France zijn er legio podcasts waarin wordt vooruit- en teruggeblikt op de etappes. Die van NPO Radio 1 heet De Kopgroep. Afgelopen zondag 23 juli boog de ochtendeditie zich over de vraag wie die dag de laatste rit op de Champs-Élysées in Parijs zou gaan winnen. Meestal wordt die beslist in een massasprint, wat inhoudt dat alle wielrenners in een grote groep op de finish afstormen.

“Normaal gesproken is het een massaspurt”, voorspelt Michael Boogerd, voormalig profwielrenner en tegenwoordig wielercommentator (43:34). “Ik denk dat Vinokoerov de laatste was in 2005, die wist te ontsnappen, daarna hebben we dat nooit meer gezien.”

Even later gaat presentator Mart Smeets hierop door (45:27): “Er zijn overigens in de geschiedenis twee andere ‘Vinokoerovjes’ geweest.” Daarmee doelt hij op wielrenners die de slotrit op de Champs-Élysées niet wonnen in een massasprint, maar het aanstormende peloton wisten voor te blijven. Vervolgens noemt hij Alain Meslet die in 1977 op die manier won, en Eddy Seigneur, die hetzelfde deed in 1994. 

Smeets vertelt daarna ook nog uitgebreid over de overwinning van Bernard Hinault, die met Joop Zoetemelk in 1979 was ontsnapt aan het peloton en in zijn gele trui op de Champs-Élysées won. Dat zijn dus vier winnaars die niet wonnen in een massasprint.

In de daarop volgende avondaflevering van De Kopgroep wordt teruggeblikt op de slotrit op de Champs-Élysées, die zoals zo vaak eindigde in een massasprint en deze keer werd gewonnen door de Belg Jordi Meeus. “Je weet dat het op een sprint uitdraait”, zegt Mart Smeets dan ook (19:08).

Vervolgens verwijst hij naar de hierboven genoemde ochtendeditie van De Kopgroep: “Er zijn vier etappes op de Champs-Élysées geëindigd met géén massasprint.” Vervolgens noemt hij de namen nog eens: Hinault, Meslet, Seigneur en Vinokoerov. “Voor de rest waren het alleen maar sprints.”

De slotetappe van de Tour de France eindigt sinds 1975 elk jaar op de Champs-Élysées, in hartje Parijs. Om vast te stellen welke etappes op de Champs-Élysées niet werden beslist in een massasprint, doorzocht Nieuwscheckers uitslagen, Wikipedia, nieuwsberichten en YouTube-video’s.

Op basis van bovenstaande zoektocht kwam het onderstaande overzicht tot stand. Van de 49 keer dat de slotetappe van de Tour de France eindigde op de Champs-Élysées, werd die 42 keer beslist in een massasprint. Zes keer finishte de winnaar voordat het peloton toekwam aan een eindsprint, door met een kopgroep te ontsnappen, danwel als duo of solo naar de meet te rijden. Een keer was de slotrit een tijdrit.

De eerste keer dat de slotetappe finisht op de Champs-Élysées, is het meteen een massasprint, met als winnaar de Belg Walter Godefroot. Het jaar erop is het hetzelfde liedje: een massasprint, die deze keer wordt gewonnen door de Nederlander Gerben Karstens.

Opvallend genoeg is het de drie jaren erna geen massasprint. Eerst wint in 1977 de door Mart Smeets genoemde Alain Meslet solo. En in 1979 is het de beurt aan Hinault, die in zijn gele trui met Zoetemelk een eind voor het peloton uitrijdt, zoals Smeets uitgebreid vertelde in beide edities van De Kopgroep. [Bekijk de beelden op nos.nl.]

Smeets vergat echter de winnaar in het tussenliggende jaar, 1978, die, in een kopgroep met drie andere renners, het peloton voor wist te blijven. Dat was de Nederlander Gerrie Knetemann. [Bekijk de beelden op nos.nl.] Saillant detail: zijn dochter Roxane Knetemann was een van de wielercommentatoren in De Kopgroep-aflevering waarin werd vooruitgeblikt op de slotetappe van de Tour.

In de jaren erna  eindigt de slotetappe op de Champs-Élysées inderdaad veelal in een massasprint: sinds 1980 40 van de 44 keer. Vier keer dus niet. Een keer (1989) was dat logisch, omdat de slotetappe een tijdrit op de Champs-Élysées was (die kan nooit in een massasprint eindigen, doordat de renners één voor één rijden). 

Dan blijven nog drie etappes over die niet beslist werden in een massasprint. Twee daarvan waren de etappes die, zoals genoemd in De Kopgroep, werden gewonnen door Seigneur (1994) [Bekijk de beelden op YouTube.] en Vinokoerov (2005). [Bekijk de beelden op nos.nl.]

Maar Smeets vergat de Amerikaan Jeff Pierce, die in 1987 solo over de finish wist te komen. Hij was de zesde wielrenner die de slotetappe op de Champs-Élysées niet in een massasprint won.

Als we de tijdrit in 1989 niet meetellen, waren er dus zes etappes op de Champs-Élysées die niet in een massasprint eindigden. Naast de vier die Mart Smeets noemde, horen de overwinningen van Knetemann (1978) en Pierce (1987) ook in dat rijtje.