Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Died Suddenly lijkt op het eerste gezicht de zoveelste antivaccinatie-getuigenis die bijwerkingen van de COVID-19-prik overdrijft, zoals gedebunkte horror over bloedstolsels. Zulke verhalen doen al sinds het begin van de coronapandemie de ronde, en ze worden regelmatig herhaald, vaak naar aanleiding van de publicatie van documenten uit het Pfizer-dossier. Daarin zitten bijvoorbeeld grote databestanden waarin sommigen op basis van foutief turf- en rekenwerk ten onrechte een gigantisch miskraamrisico na vaccinatie menen te zien. Daarmee luiden complotsites en social media accounts vervolgens de noodklok.
Died Suddenly brengt wat dat betreft exact wat je verwacht van een video met een expliciete anti-vaccinatieboodschap: een verhaal gebouwd op meer dan een dozijn oude, inmiddels weerlegde beweringen en geruchten over bloedstolsels, miskramen, kanker en beelden van mensen die plotseling dood lijken neer te vallen.
Massamoord
Toch is Died Suddenly veel meer dan een medische pseudo-docu, omdat de makers rijkelijk putten uit de retoriek en beeldtaal van het hedendaags complotdenken. Wie zich de moeite getroost, wordt 68 minuten ondergedompeld in allerhande theorieën over overheden en bedrijven die samenzweren om de wereldbevolking te decimeren. Schaduwmachten en ‘elites’ hebben dat plan al jaren geleden in de steigers gezet en de uitvoering lukt nu dankzij een nieuw ‘biowapen’: massale vaccinatie tegen COVID-19. De ‘documentaire’ construeert stap voor stap het beeld van een massamoord op de wereldbevolking.
Daarbij geeft het slot ruim baan aan Amerikaanse ultraconservatieve geloofsbeleving. Er wordt gewag gemaakt van een Bijbelse strijd tussen goed en kwaad. Bovendien: kijkers die kennis hebben van dit ‘monsterlijke’ complot tegen de mensheid hebben een hogere opdracht. “Dus als je stil bent of apathisch of meegaand, dan zul je je voor God moeten verantwoorden.”
Slangengif
Die donderpreek komt van Stew Peters, de controversiële producent van Died Suddenly. Tijdens een recente toespraak vroeg Peters zich onder meer hardop af waarom de adviseur van president Biden, Anthony Fauci, “nog altijd rondloopt en niet is opgeknoopt”. Peters is een extreemrechtse podcastmaker die complottheorieën rond COVID-19 en de Amerikaanse overheid verspreidt. Begin 2022 produceerde hij de 48 minuten durende film Watch The Water, waarin wordt beweerd dat covid19 slangengif is.
De makers van Died Suddenly, Nicholas Stumphauzer en Matthew Skow, bewegen zich in de dezelfde kringen. Ze maakten eerder de docu These Little Ones over kinderontvoeringen en ritueel misbruik door pedofiele elites. De makers zijn thuis in de beeldtaal uit de wereld van complottheorieën, en dat laten ze kort na aanvang van Died Suddenly zien.
Bevolkingskrimp
De kijker krijgt rond minuut twee zonder introductie en toelichting beelden geserveerd van de maanlanding, Lee Harvey Oswald, 9/11, Jeffrey Epstein en de onthoofding van de Amerikaanse journalist James Foley door IS – waarbij het lijkt alsof die moord in scene is gezet. Ook president Zelensky voor een green screen passeert de revue. Het wordt allemaal in hoog tempo met opzwepende muziek op de kijker afgevuurd. Historische gebeurtenissen gaan vervolgens naadloos over in televisienieuws over de coronapandemie en vaccinaties. De boodschap: u wordt al jaren misleid, bedonderd en bedrogen.
Na deze inleidende beschietingen schakelt Died Suddenly over naar het thema bevolkingsgroei en Malthusianisme. Want dat is, zo leren we, het geheime doel van de elites: krimp van de wereldbevolking. En dat plan wordt uitgevoerd met de invoering van COVID-19-vaccinaties, beweert een dozijn uitvaartondernemers, balsemers en andere, vaak zelfbenoemde deskundigen. Zij zien een enorme toename van onverklaarbare sterfte onder vooral jonge mensen: ‘they died suddenly’. Er is eindeloos veel ruimte ingeruimd voor bloedstolsels, een onderwerp dat gedurende de hele film bij herhaling letterlijk wordt uitgeplozen, als er glibberige slierten uit bloedvaten van overledenen worden getrokken.
Complotboodschap
De rest van de video vult dit bloederige beeld aan met anekdotes en cijfers van ernstige bijwerkingen, zoals neurologische aandoeningen en problemen met afgenomen vruchtbaarheid en toegenomen miskramen. Dat de geïnterviewden in Died Suddenly niet deskundig zijn op het vlak van oncologie of neurologie, en foute bronnen en statistieken opvoeren, laat de film onbesproken.
Wie de rit tot het eind uitzit realiseert zich dat medische informatie ondergeschikt is aan de complotboodschap en de gitzwarte verwijten die de makers willen overbrengen. In de slotminuten klinkt “Dance, baby, dance, like the world is ending” van Awolnation, terwijl een zin in beeld komt: “Let us never forget what they have done.” Dat is al met al een passende finale voor deze oefening in angst en ressentiment.
Dertien onware beweringen
Veel van de beweringen uit Died Suddenly putten uit bekende bronnen en oude statistieken, en daardoor zijn de meeste beweringen vrij eenvoudig te verifiëren. Tot nu toe hebben onder meer Politifact, FactCheck.org, AFP en CheckMate de ‘documentaire’ becommentarieerd. Nieuwscheckers bekeek de video ook en checkte dertien beweringen (die allemaal onwaar bleken).
1. Door COVID-19-vaccinaties is het aantal bloedstolsels enorm gestegen [Onwaar]
Sommige begrafenisondernemers zeggen veel meer grote bloedstolsels te zien tijdens het balsemen. Die observaties zijn echter anekdotisch, en er zijn geen gegevens die wijzen op een verband met COVID-19-vacinaties. De vorming van bloedstolsels na overlijden is beslist geen uniek verschijnsel. AFP, Politifact en Nieuwscheckers hebben zulke claims eerder tegen het licht gehouden en als onwaar bestempeld.
2. Sterfte onder 18- tot 64-jarigen is met 40 procent gestegen [Onwaar]
Eind 2021 deelde levensverzekeraar OneAmerica cijfers waaruit bleek dat sterfte onder 18 tot 64-jarigen met veertig procent was gestegen. Sommigen hebben die toename gekoppeld aan vaccinaties, terwijl COVID-19-infecties vooral verantwoordelijk waren voor de toegenomen sterfte. Mensen overleden aan het virus. Er is geen bewijs dat sterfte te wijten is aan gebruik van het vaccin, schrijft Politifact.
3. Onderzoek van Pfizer (rapport 5.3.6) toont ernstige bijwerkingen van het COVID-19-vaccin [Onwaar]
Op basis van ruwe data afkomstig uit Pfizers onderzoek naar de werkzaamheid en veiligheid van het COVID-19-vaccin zijn vaker foute conclusies getrokken. Bij ‘rapport 5.3.6’, ofwel “Cumulative Analysis of Post-authorization Adverse Event Reports of PF-07302048 (BNT162B2) received through 28-Feb-2021”, is dat ook gebeurd, schrijft Health Feedback. Document 5.3.6 somt namelijk alle bijwerkingen en ziektes op die mensen hebben gemeld in de weken of maanden nadat ze de prik hadden gehaald, maar veel bijwerkingen kunnen niet aan het vaccin worden toegeschreven.
4. Door COVID-19-vaccinatie is er een 300 procent toename in miskramen [Onwaar]
Van deze bewering uit Died Suddenly is niet duidelijk op welke bron ze is gebaseerd. Politifact heeft echter de bewering gecheckt over een toename van miskramen van 366 procent, en komt tot de conclusie dat deze getallen uit hun context zijn gehaald en dat er geen verband is tussen COVID-19-vaccinatie en miskramen. Ook Reuters en Nieuwscheckers hebben soortgelijke claims over het risico op miskramen bekeken, en komen tot hetzelfde oordeel.
5. Het aantal kankergevallen is met 300 procent gestegen en het aantal neurologische aandoeningen is vertienvoudigd [Onwaar]
Statistieken die zouden wijzen op een sterke toename van het aantal kankergevallen na aanvang van COVID-19-vaccinatie, zijn afkomstig uit een database van het Amerikaanse ministerie van Defensie. In die gegevens bleek na een review een fout te zitten wat betreft de cijfers voor de jaren 2016-2020. Deze getallen zijn later gecorrigeerd, schrijven Full Fact en Politifact. Er is geen sprake van een verband tussen vaccinatie en kanker of neurologische ziektes.
6. De simulatie 'Event 201' wijst op voorkennis of planning van de COVID-19-pandemie [Onwaar]
Event 201 was een simulatieoefening voor een coronavirus-uitbraak, die in oktober 2019 werd georganiseerd, kort voor de eerste COVID-19-gevallen werden gedocumenteerd. Dat de oefening werd georganiseerd door het Johns Hopkins Center for Health Security samen met het World Economic Forum en de Bill and Melinda Gates Foundation, voedde geruchten over voorkennis en complotten. Full Fact bestempelt dat als onzin, net als Heath Feedback.
7. Onderzoek van Pfizer liet zien dat in de vaccingroep meer mensen stierven dan in de placebogroep [Onwaar]
“Het vaccin doodde meer mensen in vergelijking met de placebogroep”, zegt Steve Kirsch in Died Suddenly. Dit is al een oude bewering uit augustus 2021, gebaseerd op het feit dat in een vaccinstudie 14 mensen stierven in de placebogroep en 15 in de vaccingroep. Maar het betrof sterfte aan alle oorzaken, en de statistieken wijzen niet op een risico van vaccinatie, checkte AP News. Andere studies hebben laten zien dat vaccinatie de kans op overlijden door COVID-19 verlaagt.
8. Een blanco bijsluiter bij het COVID-19-vaccin illustreert dat fabrikanten alles erin mogen stoppen [Onwaar]
Begin 2021 gingen er al beweringen rond op Twitter en TikTok over blanco bijsluiters bij flesjes met COVID-19-vaccin, met het verwijt dat fabrikanten iets geheim wilden houden. De verklaring is prozaïscher, schrijft AP News: alle informatie was online te vinden.
9. Het Israëlische vaccinatieprogramma bewijst dat het COVID-19-vaccin niet veilig is [Onwaar]
Deze claim in Died Suddenly is ook afkomstig van Steve Kirsch, een bekend verspreider van desinformatie rond COVID-19-vaccins. De vaccindata uit Israël, een land dat voorop liep met vaccineren, zijn vaker verkeerd geïnterpreteerd, constateerden AP News en Health Feedback. De Israëlische data lieten zien dat vooral mensen die slechts één vaccindosis hadden gehad toch nog konden overlijden aan een COVID-19-infectie, terwijl twee doses de sterftekans door een infectie juist verlaagden.
10. In een Pfizer-studie kreeg 83 procent van de gevaccineerde vrouwen een miskraam [Onwaar]
Shockerende beweringen over vaccinaties die leiden tot miskramen keren regelmatig terug in Died Suddenly. Deze claims vormen de basis voor de complottheorie dat vaccinatie een instrument is om bevolkingsgroei te remmen. De claim van 83 procent is gebaseerd op het eerder genoemde rapport 5.3.6 van Pfizer. Het is een misleidende claim op basis van foutieve berekeningen, factcheckten Full Fact en Reuters. De kans op een miskraam verandert niet na vaccinatie.
11. Het geboortecijfer in Australië is met 70 procent gedaald [Onwaar]
Australische geboortecijfers voor het jaar 2021 zijn een terugkerende statistiek die zou bewijzen dat sinds de invoering van COVID-19-vaccinaties het aantal voldragen zwangerschappen enorm is gedaald. Dat lijkt zo als je kijkt naar de geregistreerde cijfers in de maand december. Die statistieken zijn echter onvolledig, en worden in de loop van het nieuwe jaar aangevuld. Zo waren er in december 2021 in eerste instantie slechts 6483 geboortes geregistreerd, en dat aantal werd in de maanden erna gecorrigeerd tot 22.695. Het totaal aantal geboortes in 2021 was daarmee vrijwel gelijk aan het vijfjarig gemiddelde van voor de pandemie, schrijft CheckMate.
12. Misvormingen bij baby's zijn het gevolg van COVID-19-vaccinatie [Onwaar]
Om aan te tonen dat de vaccins schadelijk zijn, toont Died Suddenly ook beelden van baby’s met aangeboren afwijkingen. Maar deze zijn helemaal niet veroorzaakt door coronavaccins, aldus Nieuwscheckers: de beelden zijn gejat van websites en video’s waarin van een relatie met coronavaccins geen sprake is. Drie van de vier beelden dateren zelfs van voor de ontwikkeling van COVID-19-vaccins.
13. Vallende mensen zijn het slachtoffer van COVID19-vaccinatie [Onwaar]
De film Died Suddenly toont beelden van mensen die omvallen om aan te tonen dat coronavaccins dodelijk zijn. Nieuwscheckers heeft een aantal van die beelden teruggezocht. Veel opnames van vallende mensen in de film zijn lukraak van internet geplukt. Sommige van de getoonde vallende mensen zijn niet overleden. Andere zijn wel overleden, maar door andere oorzaken. Een aantal opnamen is gemaakt voordat coronavaccins beschikbaar kwamen.
Conclusie
De pseudo-documentaire Died Suddenly is een compilatie van reeds ontzenuwde onjuiste beweringen over ernstige bijwerkingen van het COVID-19-vaccin, gepresenteerd in het kader van een vermeend complot om de wereldbevolking uit te dunnen. Dertien kernbeweringen uit de video blijken stuk voor stuk onwaar.